Sulejowski Park Krajobrazowy powstał w 1994 r. i wraz z otuliną zajmuje obszar 56.371 ha. Wraz ze strefą ochronną leży w całości w granicach województwa łódzkiego. Siedziba zarządu Parku znajduje się w Moszczenicy (powiat piotrkowski).

Park obejmuje całość lub fragmenty gmin: Aleksandrów, Łęki Szlacheckie, Mniszków, Przedbórz, Ręczno, Rozprza, Sławno, Sulejów, Tomaszów Mazowiecki, Wolbórz oraz miast: Piotrków Trybunalski, Sulejów i Tomaszów Mazowiecki.

Północno - zachodnia część parku leży w obrębie Równiny Piotrkowskiej, południowy jego fragment położony jest na Wzgórzach Radomszczańskich, a wschodnia część na Wzgórzach Opoczyńskich.

Obszar parku obejmuje: dolinę rzeki Pilicy w jej środkowym biegu oraz Zbiornik Sulejowski, wykorzystywany do zaopatrzenia Łodzi w wodę, ochrony przeciwpowodziowej i produkcji energii elektrycznej (elektrownia o mocy 3,5 MW).

Ochronie podlegają najcenniejsze przyrodniczo tereny przyległe - w tym leśne - będące pozostałością wielkiej Puszczy Pilickiej z fragmentami przyrody naturalnej, chronionymi w 11 zatwierdzonych i 5 projektowanych rezerwatach, zespołach przyrodniczo - krajobrazowych i użytkach ekologicznych.

Szczegółowe ustalenia określające zasady gospodarowania na terenie parku krajobrazowego określa Plan Ochrony Sulejowskiego Parku Krajobrazowego, zatwierdzony w 1998 r.

Sulejowski Park Krajobrazowy leży w zasięgu geograficznego występowania jodły pospolitej, klonu, jawora, świerku pospolitego i buka. Dotychczas w granicach Parku stwierdzono występowanie 14 zespołów leśnych i zaroślowych oraz kilkanaście zbiorowisk o charakterze przejściowym. Spotyka się tu piękne łąki i torfowiska oraz murawy piaszczyste i nawapienne.

W lasach Parku odnotowano występowanie 35 gatunków roślin podlegających całkowitej ochronie oraz 15 częściowo chronionych. Osobliwościami florystycznymi są m.in.: długosz królewski, storczyki, widłaki i zimnoziół północny.

Spośród zwierząt spotykanych na terenie Parku najliczniejszą grupę stanowią owady lądowe. Szczegółowe badania przeprowadzono nad muchówkami - stwierdzono występowanie 150 gatunków, co stanowi ok. 40% fauny krajowej.

W rzekach i Zbiorniku Sulejowskim występuje 35 gatunków ryb i smoczkoustych, a występujący tu minog ukraiński i koza złotawa znajdują się na liście Czerwonej Księgi. Stwierdzono tu także obecność 5 gatunków gadów, 12 płazów, 196 ptaków (ok. 55% awifauny krajowej), w tym 146 gatunków lęgowych (63% ptaków lęgowych w Polsce).

Z gatunków odnotowanych w Czerwonej Księdze spotykany jest tutaj bąk, gągoł, kropiatka, sieweczka obrożna i rybitwa białoczelna. Spośród ssaków występuje tu 39 gatunków, w tym bóbr, łoś, wilk i wydra.

Przyroda takich rezerwatów jak Lubiaszów czy Gaik doskonale ilustruje potęgę pierwotnych puszcz a takie obiekty przyrody nieożywionej jak Bąkowa Góra - kapitalny punkt widokowy na pograniczu Nizin Środkowopolskich i Wyżyny Małopolskiej, wysokie krawędzie doliny Pilicy, niepowtarzalne Groty Nagórzyckie czy wreszcie najcenniejszy w Polsce Środkowej rezerwat krajobrazowo-wodny Niebieskie Źródła zdecydowanie podkreślają dużą atrakcyjność turystyczno-krajoznawczą Parku.

Na terenie Sulejowskiego Parku Krajobrazowego znajdują się liczne zabytki historii i kultury materialnej. Z pewnością najcenniejszym zabytkiem i to najwyższej klasy jest opactwo Cystersów w Sulejowie - Podklasztorzu. Na terenie Sulejowa znajdują się również zabytkowe wapienniki Jan i Wiktor.

Na terenie parku znajduje się też kilka innych, cennych zabytków architektury sakralnej. W Skotnikach znajduje się, późnogotycki kościół drewniany a w Smardzewicach - barokowy kościół wzniesiony w latach1683-99 i klasztor franciszkański z XVIII stulecia, otoczone murem z niewielkimi basztami.

W Bąkowej Górze, na wzgórzu o tej samej nazwie znajdują się ruiny zamku z XIV wieku. W sąsiedztwie znajduje się zabytkowy, XVII - wieczny dwór Małachowskich oraz kościół parafialny z XV stulecia. Z rozległych ruin zamku rycerskiego wzniesionego przez Majkowskich oraz cennego zespołu potężnych dębów słyną również Majkowice.

Sulejowski Park Krajobrazowy to również drewniane śródleśne osady, stare wiejskie chałupy m.in. w Stobnicy i Niewierszynie oraz skromne kapliczki rozsiane po wsiach, przy drogach wiejskich.

Zdecydowanie najwięcej turystów przyciąga na teren parku Zbiornik Sulejowski rozciągający się miedzy Sulejowem a Smardzewicami. To sztuczne jezioro utworzone zostało w latach 1969-74 poprzez spiętrzenie Pilicy tamą o długości 1200 m, wysokości 16 m i szerokości w koronie 10 m. Akwen ma 2117 ha powierzchni, 17 km długości oraz zróżnicowaną szerokość (do 3,5 km). Maksymalna głębokość wynosi 10 metrów.